Tablice orientacyjne

Jak oznakowana jest infrastruktura techniczna?

Zgodnie z prawem infrastruktura techniczna uzbrojenia terenu musi być skrupulatnie nanoszona na mapy geodezyjne. Sieci infrastruktury technicznej zwykle usytuowane są pod ziemią, bez bezpośredniego dostępu i nie są widoczne co utrudnia działania związane z obsługą czy usuwaniem awarii. 

Dlatego wiele urządzeń instalowanych na sieciach i przyłączach wodociągowych, ciepłowniczych czy gazowych (takich jak zamknięcia, hydranty, spusty itp.) wymagają stałego oznakowania.

Umożliwia to sprawną identyfikację i lokalizację sieci oraz elementów ich uzbrojenia w przypadkach awaryjnych ale także podczas remontów, konserwacji czy okolicznych prac budowlanych.

Tablice do tego typu oznakowania nazywa się Tablicami Orientacyjnymi.

Podstawy prawne. Czy normy wciąż obowiązują? 

Ostatnią aktualną normą definiującą wzory tablic orientacyjnych do oznakowania sieci wodociągowych była norma polska norma PN-86 B-09700.

Natomiast dla gazociągów obowiązywała norma branżowa BN-80 8975-02.02, która została ustanowiona 21 marca 1980 i zaczęła obowiązywać od 1 stycznia 1981 roku.

Powyższe normy zostały wycofane bez wskazania norm, które je zastąpiły. Obecnie normy te są stosowane zwyczajowo przez branże.

Kwestie znakowania sieci ciepłowniczych porusza norma międzynarodowa PN-EN 13941, która została zaktualizowana w 2019 roku i jest obowiązująca.

Jak czytać tablice orientacyjne?

W zależności czy znakowane są sieci wodociągowe, ciepłownicze czy gazociągi, oznaczenia literowe umieszczane w górnym lewym rogu tablicy mają różne znaczenie.

• Dla wodociągów wg normy PN-86 B-09700 rozróżnia się następujące typy:

H - hydrant;

Z - zasuwa na przewodzie wodociągowym przesyłowym lub rozdzielczym;

D - zasuwa lub zawór na połączeniu do odbiorcy;

S - zasuwa na odgałęzieniu odwadniającym (spust);

O - odpowietrzenie rurociągu;

U - miejsce przyłączenia do przewodu wodociągowego przewodów uziemiających urządzenia elektroenergetyczne;

Uk - miejsce przyłączenia do przewodu wodociągowego przewodów od stacji ochrony katodowej;

Ud - miejsce przyłączenia do przewodu wodociągowego przewodów od stacji drenażowej;

P - punkt pomiarów elektrycznych rurociągu (dla celów ochrony przeciwkorozyjnej).

Norma dopuszcza wprowadzanie przez przedsiębiorstwa wodociągów i kanalizacji oznaczeń dodatkowych informujących o szczególnych przypadkach.

• Dla gazociągów norma BN-80 8975-02.02 rozróżnia typy:

Z - tablica zawieradła mechanicznego na gazociągu;

O - tablica odwadniacza;

S - tablica zawieradła cieczowego;

W - tablica sączka węchowego;

U - tablica zawieradła mechanicznego na rurociągu upustowym;

P - tablica punktu pomiarowego.

Dodatkowym oznaczeniem stosowanym przy tablicach oznakowania sieci gazociągowych jest słowo "GAZ" umieszczone w górnym, lewym rogu nad symbolem typu uzbrojenia. Analogicznie producenci tablic umieszczają często opis typu sieci np. "WODA", CIEPŁOCIĄG".

Wymiar tabliczek orientacyjnych wg normy PN-86 B-09700 to 200 x 140mm.

Pozostałe informacje liczbowe wyjaśnia poniższa ilustracja.

Czy kolor ma znaczenie?

Dodatkową cechą tablic orientacyjnych, która zawiera informacje jest ich kolorystyka.

Przykładowo, zgodnie z przytoczonymi powyżej normami dla wodociągów stosuje się niebieski opis na białym tle. Wyjątkiem jest oznakowanie hydrantu, dla którego opis jest biały, a tło czerwone. 

W przypadku oznakowania gazociągów rozróżnia się następujące odmiany kolorystyczne:

• Z - dla gazu ziemnego (tło w kolorze żółtym, litery i obrzeże czarne);
• M - dla gazu węglowego (tło w kolorze czerwonym, litery i obrzeże czarne);
• R - dla innych typów gazów (tło niebieskie, litery i obrzeże czarne).

Oznakowanie sieci ciepłowniczych zrealizowane jest na tle zielonym. Obrzeże i litery są w kolorze białym.

Powyżej zilustrowane są przykłady tabliczek orientacyjnych.

Wykonawcy i projektanci czasami stawiają swoje indywidualne wymagania odnośnie materiałów, wykonania, a także treści tablic.