konwencja o prawach osób niepełnosprawnych

Jaki jest cel konwencji o prawach osób niepełnosprawnych?

Celem konwencji jest popieranie, ochrona i zapewnienie pełnego i równego korzystania ze wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności przez wszystkie osoby niepełnosprawne oraz popieranie poszanowania ich przyrodzonej godności.

Konwencja kładzie nacisk na dostępność, aby umożliwić osobom niepełnosprawnym niezależne życie i pełny udział we wszystkich sferach życia, dostępu do środowiska fizycznego, środków transportu, informacji i komunikacji.

Co obejmuje konwencja o prawach osób niepełnosprawnych?

Zgodnie z definicjami zawartymi w art. 2 ‚‚Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych”

„Komunikacja" obejmuje języki, wyświetlanie tekstu, alfabet Braille'a, komunikację przez dotyk, dużą czcionkę, dostępne multimedia, jak i sposoby, środki i formy komunikowania się na piśmie, przy pomocy słuchu, języka uproszczonego, lektora oraz formy wspomagające (augmentatywne) i alternatywne, w tym dostępną technologię informacyjno-komunikacyjną.

„Język" obejmuje język mówiony i język migowy oraz inne formy przekazu niewerbalnego.

„Dyskryminacja ze względu na niepełnosprawność" oznacza jakiekolwiek różnicowanie, wykluczanie lub ograniczanie ze względu na niepełnosprawność, którego celem lub skutkiem jest naruszenie lub zniweczenie uznania, korzystania z lub wykonywania wszelkich praw człowieka i podstawowych wolności w dziedzinie polityki, gospodarki, społecznej, kulturalnej, obywatelskiej lub w jakiejkolwiek innej, na zasadzie równości z innymi osobami. Obejmuje to wszelkie przejawy dyskryminacji, w tym odmowę racjonalnego usprawnienia.

,,Racjonalne usprawnienie" oznacza konieczne i odpowiednie zmiany i dostosowania, nie nakładające nieproporcjonalnego lub nadmiernego obciążenia, jeśli jest to potrzebne w konkretnym przypadku, w celu zapewnienia osobom niepełnosprawnym możliwości korzystania z wszelkich praw człowieka i podstawowych wolności oraz ich wykonywania na zasadzie równości z innymi osobami.

,,Uniwersalne projektowanie" oznacza projektowanie produktów, środowiska, programów i usług w taki sposób, by były użyteczne dla wszystkich, w możliwie największym stopniu, bez potrzeby adaptacji lub specjalistycznego projektowania."Uniwersalne projektowanie" nie wyklucza pomocy technicznych dla szczególnych grup osób niepełnosprawnych, jeżeli jest to potrzebne.

Jakie wymagania stawia konwencja o prawach osób niepełnosprawnycj?

Zgodnie z art. 9 ‚‚Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych”

1. Aby umożliwić osobom niepełnosprawnym niezależne życie i pełny udział we wszystkich sferach życia, Państwa Strony podejmą odpowiednie środki w celu zapewnienia im, na zasadzie równości z innymi osobami, dostępu do środowiska fizycznego, środków transportu, informacji i komunikacji, w tym technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych, a także do innych urządzeń i usług, powszechnie dostępnych lub powszechnie zapewnianych, zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich. Środki te, obejmujące rozpoznanie i eliminację przeszkód i barier w zakresie dostępności, stosują się między innymi do:

(a) budynków, dróg, transportu oraz innych urządzeń wewnętrznych i zewnętrznych, w tym szkół, mieszkań, instytucji zapewniających opiekę medyczną i miejsc pracy,

(b) informacji, komunikacji i innych usług, w tym usług elektronicznych i służb ratowniczych.

2. Państwa Strony podejmą również odpowiednie środki w celu:

(a) opracowywania, ogłaszania i monitorowania wdrażania minimalnych standardów i wytycznych w sprawie dostępności urządzeń i usług ogólnie dostępnych lub powszechnie zapewnianych,

(b) zapewnienia, że instytucje prywatne, które oferują urządzenia i usługi ogólnie dostępne lub powszechnie zapewniane, będą brały pod uwagę wszystkie aspekty ich dostępności dla osób niepełnosprawnych,

(c) zapewnienia wszystkim zainteresowanym osobom szkolenia na temat kwestii dostępności dla osób niepełnosprawnych,

(d) zapewnienia w ogólnodostępnych budynkach i innych obiektach oznakowania w alfabecie Braille'a oraz w formach łatwych do czytania i zrozumienia,

(e) zapewnienia różnych form pomocy i pośrednictwa ze strony innych osób lub zwierząt, w tym przewodników, lektorów i profesjonalnych tłumaczy języka migowego, w celu ułatwienia dostępu do ogólnodostępnych budynków i innych obiektów publicznych,

(f) popierania innych odpowiednich form pomocy i wsparcia osób niepełnosprawnych, aby zapewnić im dostęp do informacji,

(g) popierania dostępu osób niepełnosprawnych do nowych technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych, w tym do Internetu,

(h) popierania, od wstępnego etapu, projektowania, rozwoju, produkcji i dystrybucji dostępnych technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych, tak aby technologie te i systemy były dostępne po najniższych kosztach.

Czego dotyczy 7 zasad projektowania uniwersalnego?

Równy dostęp (equitable use) – oznakowanie jest użyteczne i atrakcyjne dla ludzi o różnych umiejętnościach (możliwościach)

Elastyczność użytkowania (flexibility in use) – oznakowanie powinno uwzględniać potrzeby i możliwości różnych użytkowników (np. wysokość umieszczenia)

Prostota i intuicyjność (simple and intuitive) – oznakowanie powinno być łatwe do zrozumienia, niezależnie od doświadczenia, wiedzy, umiejętności językowych (np. zastosowanie piktogramów zamiast napisów)

Czytelna informacja (perceptible information) – informacja powinna być czytelna niezależnie od warunków otoczenia oraz możliwości sensorycznych użytkowników. (np. duże czytelne kontrastowe oznaczenia, wyróżnienia kolorystyczne poszczególnych stref, prawidłowe oświetlenie)

Tolerancja na błędy (tolerance for error) – oznakowanie minimalizuje zagrożenia i negatywne skutki błędu (np. możliwość zawrócenia ze źle wygranej drogi)

Minimalizowanie wysiłku fizycznego (low physical effort) – projektowanie w taki sposób, aby odczytanie oznakowania było wygodne i wymagało minimalnego wysiłku użytkownika (np. duże i kontrastowe oznaczenia, przyciski, napisy w alfabenie Braille'a i panele umieszczone na wysokości niewymagającej nadmiernego wysiłku)

Parametry i wielkość przestrzeni umożliwiające dostęp i użytkowanie (size and space for approach and use) – odpowiednia wielkość i przestrzeń przewidziana do podejścia, działania i przeczytania informacji, niezależnie od wielkości, postawy lub mobilności użytkownika (np. możliwość dojazdu osobie na wózku inwalidzkim)